Η χοληστερόλη αποτελεί απαραίτητο συστατικό του ραγδαία αυξανόμενου ανθρώπινου εγκεφάλου καθώς και δομικό στοιχείο των κυτταρικών μεμβρανών
Η χοληστερόλη έχει πολύ κακή φήμη αλλά αυτή καθ’ εαυτή δεν είναι μια κακή ουσία, αντίθετα, χωρίς αυτή δεν θα μπορούσαμε να ζήσουμε!
Μια από τις αποστολές της χοληστερόλης είναι να πηγαίνει σε κάθε κύτταρό του σώματος και να εναποτίθεται στη μεμβράνη του. Η πλειονότητα της χοληστερόλης στο σώμα μας βρίσκεται στις κυτταρικές μεμβράνες, συμβάλλοντας στην ακεραιότητά τους. Αυτό σημαίνει ότι είναι μια πολύ κρίσιμη ουσία ειδικά κατά την ταχεία ανάπτυξη των βρεφών, ακριβώς επειδή αποτελεί δομικό στοιχείο των κυτταρικών μεμβρανών. Εάν ένα μωρό δεν λαμβάνει αρκετή χοληστερόλη δεν μπορεί να αναπτυχθεί σωστά διότι δεν μπορεί δημιουργήσει νέα κύτταρα.
Ιδιαίτερα, η χοληστερόλη είναι βασικό συστατικό του ανθρώπινου εγκεφάλου. Είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη και την προστασία των νευρικών κυττάρων, τα οποία επιτρέπουν στον εγκέφαλο να επικοινωνεί με το υπόλοιπο σώμα. Ο εγκέφαλος περιέχει το 25% της χοληστερόλης του σώματος! Δεν είναι λοιπόν τυχαίο που το μητρικό γάλα περιέχει αρκετή χοληστερόλη.
Συγκέντρωση χοληστερόλης στο μητρικό γάλα
Το μητρικό γάλα περιέχει 3-5% λίπος και εξ’ αυτού ένα σημαντικό μέρος του είναι χοληστερόλη. Πιο συγκεκριμένα, η συγκέντρωση χοληστερόλης στο μητρικό γάλα είναι κατά μέσο όρο 9-11 mg/dL ωστόσο έχει αναφερθεί και συγκέντρωση που προσεγγίζει τα 20 mg/dL.
Το περιεχόμενο του μητρικού γάλακτος σε χοληστερόλη δεν είναι σταθερό κατά τη διάρκεια της γαλουχίας, αλλά υπάρχει μια σταθερή πτώση. Για παράδειγμα, την τρίτη μέρα μετά τον τοκετό η χοληστερόλη μπορεί να αποτελεί το 1,3% του γάλατος και την 84η μέρα το 0,4%. Καθώς το μητρικό γάλα μπορεί να περιέχει από 9 μέχρι 20 mg χοληστερόλη σε ένα δέκατο του λίτρου, ένα μωρό που καταναλώνει μέσα σε ένα 24ωρο 800 mL γάλακτος, λαμβάνει από 70 έως 160 mg χοληστερόλης.
Χοληστερόλη και βρεφική ανάπτυξη
Ο μητρικός θηλασμός είναι ο ιδανικός τρόπος διατροφής για τα μωρά. Για τους πρώτους έξι μήνες ένα μωρό πρέπει να τρέφεται αποκλειστικά με μητρικό γάλα! Ωστόσο, καθώς τα βρεφικά γάλατα του εμπορίου είναι αρκετά διαδεδομένα, πολλά μωρά σήμερα πίνουν γάλα του εμπορίου το οποίο βασίζεται στο αγελαδινό γάλα, ύστερα από επεξεργασία.
Το γάλα αυτό όμως συνήθως έχει χαμηλότερη χοληστερόλη διότι αφαιρούνται τα ζωικά λίπη και προστίθενται φυτικά έλαια τα οποία περιέχουν φυτοστερόλες. Το βρεφικό γάλα του εμπορίου το οποίο έχει ως βάση το αγελαδινό γάλα έχει 3-5 mg/dL χοληστερόλη ενώ αυτό που έχει ως βάση τη σόγια δεν έχει καθόλου.
Τα βρεφικά γάλατα έχουν όχι μόνο λιγότερη χοληστερόλη αλλά περιέχουν και φυτοστερόλες οι οποίες δεν υπάρχουν στο μητρικό γάλα. Οι φυτοστερόλες είναι γνωστό ότι μπορούν να μειώσουν την απορρόφηση της χοληστερόλης.
Όταν ένα μωρό δεν πίνει γάλα με επαρκή χοληστερόλη, τότε αναλαμβάνει ο οργανισμός του να παράγει επιπλέον ποσότητα και οι επιστήμονες έχουν αναρωτηθεί εδώ και καιρό για το τι μπορεί να σημαίνει αυτό για την μακροπρόθεσμη υγεία.
Τα μωρά που θηλάζουν καταναλώνουν έως και πέντε φορές μεγαλύτερες ποσότητες χοληστερόλης από τα βρέφη που τρέφονται με φόρμουλα και ορισμένες μελέτες βρήκαν ότι μπορεί να είναι λιγότερο επιρρεπή στην παχυσαρκία και τις μεταβολικές ασθένειες κατά την ενηλικίωση.
Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Pediatrics το 2019 και αφορούσε 3.261 μωρά στο Hong Kong βρήκε ότι τα παιδιά που τρέφονταν αποκλειστικά με μητρικό γάλα τους τρεις πρώτους μήνες της ζωής τους, είχαν χαμηλότερα επίπεδα χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων όταν έγιναν 17,5 χρονών, σε σύγκριση με αυτά που έπιναν γάλα του εμπορίου.
Δεν υπήρχε διαφορά στην παχυσαρκία και στην “καλή” χοληστερόλη (HDL) αλλά η μείωση στην “κακή” χοληστερόλη (LDL) ήταν 4,5 mg/dl και στα τριγλυκερίδια ήταν 4,3 mg/dl, κατά μέσο όρο.
Ενδεχομένως το μητρικό γάλα, λόγω της υψηλής του περιεκτικότητάς του σε χοληστερόλη, να προετοιμάζει καλύτερα τον οργανισμό στο μεταβολισμό των λιπών αργότερα στη ζωή.
Είναι άγνωστο τις συμβαίνει δεκαετίες αργότερα, ωστόσο ξέρουμε ότι τα επίπεδα της χοληστερόλης παρουσιάζουν σταθερότητα κατά τη διάρκεια της ζωής και μειώνονται ελαφρώς μετά τα 65 έτη.
Εκτός όμως από τα πολλά πλεονεκτήματα του θηλασμού υπάρχει και ένα τεράστιο μειονέκτημα που οφείλεται στην υψηλή συγκέντρωση του μητρικού γάλακτος σε λίπος και που δυστυχώς αναιρεί όλα τα πλεονεκτήματα του και που δυστυχώς αγνοούμε …
Είναι γνωστή η υψηλή συγκέντρωση λίπους στο μητρικό γάλα κάτι που επίσης δεν συμβαίνει τυχαία και σαφώς δεν βλάπτει! Μάλιστα σύμφωνα και με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ο θηλασμός όχι μόνο δε δημιουργεί παχύσαρκα μωρά και ενήλικες, αλλά αντιθέτως είναι ένα από τα μέτρα πρόληψης.