Οι γονείς θα πρέπει να απαιτούν να βλέπουν το παρασκεύασμα και ιδίως να ελέγχουν αν αυτό είναι κατάλληλο για την ηλικία του παιδιού! |
Ζωγραφική προσώπου. Μια υπηρεσία που οι πλείστοι γονείς συνηθίζουν να αγοράζουν σε πάρτι γενεθλίων, βαπτίσεις και άλλες ευχάριστες συναθροίσεις κατά τις οποίες οι μικρότεροι, που δεν αρκούνται σε φαΐ και κουβέντα, πρέπει να απασχοληθούν και να ψυχαγωγηθούν.
Φαίνεται αθώα απασχόληση, τα παιδιά περνούν καλά και συνήθως περιφέρονται για ώρες περήφανα, που έστω για μια μέρα «ενσαρκώνουν» τον αγαπημένο τους ήρωα.
Όμως, σύμφωνα με την Δρα Στέλλα Κάννα Μιχαηλίδου, Πρόεδρο της Εθνικής Επιτροπής «Περιβάλλον και Υγεία του Παιδιού» της Κύπρου, ούτε αθώα είναι η απασχόληση αυτή ούτε και υγιεινή. Αντίθετα, μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα βλαβερή για τον οργανισμό των παιδιών και πρέπει να αποφεύγεται!
«Το παιδί εκτίθεται σε σημαντικούς και πολλαπλούς κινδύνους. Όμως, στην περίπτωση αυτή, είναι στο χέρι μας να περιορίσουμε την έκθεση σε τοξικές ουσίες, ιδίως όταν προέρχονται από μη αναγκαίες δραστηριότητες όπως είναι η ζωγραφική προσώπου, εξηγεί η Δρ Μιχαηλίδου, σημειώνοντας ότι η προφύλαξη του παιδιού είναι συλλογική ευθύνη των γονέων, των δασκάλων, των γιατρών, των αρχών και του κοινωνικού συνόλου.
Όπως σημειώνει η ίδια, οι πιο κάτω είναι πολύ σημαντικές περίοδοι ανάπτυξης του παιδιού, κατά τις οποίες είναι ιδιαίτερα ευάλωτα σε τοξικές ουσίες ή τοξικούς παράγοντες:
- 1-3 ετών: περίοδος της συνήθειας «από το χέρι στο στόμα» – μεγιστοποίηση της έκθεσης.
- 1-4 ετών: περίοδος τάχιστης ανάπτυξης του εγκεφάλου και μέγιστης τρωτότητας του εγκεφάλου.
- 4 και άνω μέχρι την εφηβεία: διαδικασίες ανάπτυξης ολοκλήρωσης.
Σύμφωνα με την κα Μιχαηλίδου, είναι, κυρίως, υποχρέωση αλλά και δικαίωμα του γονέα να γνωρίζει τους κινδύνους και να ενημερώνεται για το προϊόν που θα χρησιμοποιηθεί στο παιδί του (π.χ. χώρα προέλευσης, ενδείξεις και αντενδείξεις χρήσης και συνειδητά, με βάση μόνο το συμφέρον της υγείας του παιδιού, να αποφασίζει αν θα γίνει και πότε ζωγραφική προσώπου στο παιδί του. Επίσης, όταν γίνεται χρήση πρέπει να βεβαιώνεται για την τήρηση των κανόνων υγιεινής και ασφάλειας.
Παιδιά-σφουγγάρια ουσιών
«Τα παιδιά είναι πολύ ευάλωτα και η έκθεσή τους σε τοξικές ουσίες ανά Kg σωματικού βάρους, σε σχέση με τον ενήλικα, πολύ μεγαλύτερη.
Είναι ιδιαίτερα ευάλωτα σε τοξικούς παράγοντες, ιδίως σε καρκινογόνες ουσίες, σε ενδοκρινικούς διαταράκτες (δηλ. ουσίες που επηρεάζουν τη λειτουργία του ενδοκρινικού συστήματος και τον προγραμματισμό της ανάπτυξης) και σε νευροτοξικές ουσίες.
Και αυτό επειδή οι μηχανισμοί άμυνας, σε σχέση με τον ενήλικα, είναι γενικά ασθενέστεροι ή και ανύπαρκτοι και η έκθεση και η απορρόφηση ουσιών ανά Kg σωματικού βάρους μέσω της τροφής, του νερού, του αέρα και μέσω του δέρματος, είναι πολλαπλάσια», εξηγεί η κα Μιχαηλίδου.
Επιπρόσθετα, κατά την προσχολική ηλικία οι κίνδυνοι από την έκθεση σε νευροτοξικές ουσίες, όπως π.χ. ο μόλυβδος και ο υδράργυρος, είναι ακόμη μεγαλύτεροι. Ο εγκέφαλος αναπτύσσεται ταχύτατα κατά την περίοδο αυτή και μέχρι το 4ο έτος φτάνει το 80% της συνολικής ανάπτυξής του.
Ταυτόχρονα, είναι ευάλωτος λόγω απουσίας ή ατελούς ανάπτυξης του αιματοεγκεφαλικού προστατευτικού φραγμού.
Ειδικότερα, η έκθεση στον μόλυβδο και τον υδράργυρο προγεννητικά αλλά και κατά τη νηπιακή και παιδική ηλικία μπορεί, μεταξύ άλλων, να επηρεάσει το κεντρικό νευρικό σύστημα και την ομαλή ανάπτυξη του εγκεφάλου, να προκαλέσει ελλειμματική προσοχή, μείωση του δείκτη νοημοσύνης (IQ), μείωση της επίδοσης στο σχολείο, επιθετική συμπεριφορά.
Ο μόλυβδος και ο υδράργυρος βιοσυσσωρεύονται, είναι ενδοκρινικοί διαταράκτες (διαταράσσουν το αναπαραγωγικό σύστημα) και επηρεάζουν, επίσης, τα νεφρά. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και τη διεθνή έρευνα, οι επιπτώσεις στο παιδί είναι δυνατές ακόμη και στα πολύ χαμηλά επίπεδα χρήσης.
Έρευνα χρήσης
Η Εθνική Επιτροπή διενήργησε σε συνεργασία με το Γενικό Χημείο του Κράτους πιλοτική έρευνα, την πρώτη που έγινε στην Κύπρο και εντάσσεται στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα παιδιά. Έχει καθαρά ερευνητικό χαρακτήρα, με κύριο στόχο την ανάδειξη και προκαταρκτική εκτίμηση του προβλήματος στην Κύπρο και σε καμιά περίπτωση, όπως διευκρινίζει η κα Μιχαηλίδου, δεν υποκαθιστά οποιοδήποτε στοιχείο επίσημου ελέγχου.
Δόθηκαν 450 ερωτηματολόγια σε 4 νηπιαγωγεία της Λευκωσίας και απαντήθηκε το 37,7% των ερωτηματολογίων. Οι απαντήσεις αφορούσαν 300 παιδιά, ηλικίας 6 μηνών έως 6 χρονών. Από τα προκαταρκτικά αποτελέσματα φαίνεται ότι:
- 81,7% των παιδιών κάνουν ζωγραφική προσώπου, από 1 φορά κάθε 5 μήνες έως και 5 φορές τον μήνα.
- Η χρήση αρχίζει νωρίς από τον 1ο χρόνο της ζωής του παιδιού. Ένα σημαντικό ποσοστό, 44,7%, αφορά παιδιά μέχρι 4 χρόνων, δηλαδή σε ηλικία ιδιαίτερης τρωτότητας του εγκεφάλου και 27,4% αφορά παιδιά μέχρι 3 ετών.
- Οι βαφές παρέμειναν στο προσωπάκι του παιδιού μέχρι και 3 ώρες σε ποσοστό παιδιών 75,5%.
Έρευνα αγοράς
Η έρευνα, ως πιλοτική, κάλυψε μόνο ένα μέρος της αγοράς. Αφορούσε 31 παρασκευάσματα, τα 30 προερχόμενα από την ΕΕ. Ελέγχθηκαν μόνο για παρουσία μολύβδου (Pb), καδμίου (Cd), υδραργύρου (Hg), χρωμίου (Cr (( iii) και (vi)) και αρσενικού (As).
- Ποσοστό 67,7% έφερε σήμανση “not suitable for children under 3 years” (ακατάλληλο για παιδιά κάτω των 3 χρόνων).
- Σε ποσοστό 8% των δειγμάτων δεν ανιχνεύθηκε κανένα από τα υπό εξέταση μέταλλα. Tο κάδμιο δεν ανιχνεύθηκε σε κανένα δείγμα.
- Το κύριο πρόβλημα είναι ο μόλυβδος, που ανιχνεύθηκε ή/και προσδιορίστηκε σε 84% των δειγμάτων σε ίχνη μέχρι 4,54 mg/Kg, το χρώμιο που ανιχνεύθηκε ή/και προσδιορίστηκε σε 84% των δειγμάτων σε ίχνη μέχρι 16,25 mg/Kg, το αρσενικό εντοπίστηκε ή/και προσδιορίστηκε σε 68% των δειγμάτων σε ίχνη μέχρι 2,19 mg/kg και ο υδράργυρος που εντοπίστηκε σε ίχνη σε 12% των δειγμάτων.
Μέτρα πρόληψης
Οι διάφοροι οργανισμοί και υπηρεσίες υγείας διεθνώς προτείνουν, μεταξύ άλλων, ως ελάχιστα μέτρα τα εξής:
- Όχι στη χρήση σε παιδιά κάτω των 3 ετών! Ακόμη και αν δεν αναγράφεται στο παρασκεύασμα, δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη ότι είναι ασφαλές, αφού η σήμανση δεν είναι υποχρεωτική. Στα μεγαλύτερα παιδιά, αν γίνεται χρήση, να είναι μόνο περιστασιακή και σε εξαιρετικές περιπτώσεις και με προϊόντα αξιόπιστης προέλευσης.
- Οι γονείς θα πρέπει να απαιτούν να βλέπουν το παρασκεύασμα και ιδίως να ελέγχουν αν αυτό είναι κατάλληλο για την ηλικία του παιδιού.
- Να τηρούνται αυστηρά οι προδιαγραφές χρήσης και οι κανόνες/προϋποθέσεις εφαρμογής για να μην επιμολύνονται τα παιδιά μεταξύ τους.
- Ποτέ να μην τοποθετούνται βαφές κοντά στα μάτια και τα χείλη ή όταν υπάρχουν μικροτραύματα ή σπυράκια.
- Να γίνεται προσεκτική αφαίρεση των βαφών από το σώμα και το πρόσωπο το συντομότερο δυνατόν.
Υποχρέωση επαγγελματία ζωγραφικής προσώπου
Είναι υποχρέωση του επαγγελματία ζωγραφικής προσώπου να είναι πλήρως ενήμερος για τους κινδύνους, να εφαρμόζει σχολαστικά τις προδιαγραφές χρήσης και τους κανόνες υγιεινής και να ενημερώνει τους γονείς για τυχόν αντενδείξεις χρήσης, όπως π.χ. «ακατάλληλο για παιδιά κάτω των τριών χρόνων».
Συντακτική ομάδα mitrikosthilasmos.com