Απαντά η Έλενα Τερζίογλου
Κλινική Ψυχολόγος

Έχω δύο παιδάκια, ένα 2ετών και 3 μηνών και ένα 7 μηνών. Φέτος το καλοκαίρι θα ήθελα να βγάλω τη πάνα στον μεγάλο μου γιο για να μπορέσω να τον πάω παιδικό σταθμό.

Θα ήθελα να ρωτήσω ποια τακτική πρέπει να ακολουθήσω ώστε να γίνει όσο το δυνατόν πιο ανώδυνη ψυχολογικά αυτή η μετάβαση από πάνα σε γιογιό ή σε wc. Πώς να εξηγήσω στο παιδί πως πλέον δεν χρησιμοποιούμε πάνα; Θα τον επηρεάσει το γεγονός πως ο μικρός αδερφός του θα εξακολουθεί να φοράει πάνα ενώ αυτός θα πρέπει να την βγάλει; και πώς θα τον πείσω να κάτσει στο γιογιό γιατί είναι ένα παιδί υπερκινητικό, ζωηρό και δεν αντέχει να κάθεται πάνω από 1 λεπτό.

Ευχαριστώ πολύ εκ των προτέρων για το χρόνο σαςΣπυριδούλα Μ., Πρέβεζα

Αγαπητή Σπυριδούλα,

Η εκμάθηση τουαλέτας αποτελεί μια σημαντική διαδικασία γι’ αυτό είναι καλό να ξεκινήσει σε μια περίοδο σχετικά ελεύθερη από άγχος (και του παιδιού και των γονέων), μια περίοδο που μπορείτε να έχετε περισσότερο χρόνο και υπομονή με το παιδί. 

Θυμίζω ότι στην ηλικία των δύο ετών το παιδί βρίσκεται στο δεύτερο στάδιο ψυχοσεξουαλικής ανάπτυξης που ονομάζεται πρωκτικό στάδιο. Κύριο χαρακτηριστικό αυτή την περίοδο είναι ο έλεγχος που θέλει να ασκεί το παιδί στο περιβάλλον. Έτσι η εφαρμογή κανόνων -που ξεκινά με τον έλεγχο των σφιγκτήρων- συνιστά για το παιδί μια ματαίωση γιατί αρχίζει να κατανοεί ότι δεν είναι πια ελεύθερο να κάνει ότι θέλει.

Είναι σημαντικό η εκμάθηση τουαλέτας να γίνει με έναν όσο γίνεται φυσικό τρόπο και να μην αποκτήσει μια ιδιαίτερη σημασία, κάτι που θα χρησιμοποιεί το παιδί ως ένα τρόπο για να σχετιστεί με τους άλλους.

Όπως συμβαίνει με όλα τα αναπτυξιακά βήματα θα πρέπει να περιμένουμε να δούμε και τα σημάδια του παιδιού ότι είναι σωματικά και ψυχολογικά έτοιμο.

Για παράδειγμα, από ένα σημείο και μετά το παιδί κρύβεται και δεν θέλει να το βλέπουν εκείνη την ώρα, μπορεί να κρατηθεί στεγνό κάποιες ώρες της ημέρας, δείχνει το ίδιο ενδιαφέρον για την χρήση της τουαλέτας, μπορεί να καταλάβει και να ακολουθήσει απλές εντολές, και μπορεί να δώσει με κάποιο τρόπο στους γονείς του να καταλάβουν ότι έχει ανάγκη να χρησιμοποιήσει την τουαλέτα ή το γιο-γιο.

Ο αυτοέλεγχος στα παιδιά αναπτύσσεται σταδιακά. Θα πρέπει να εξηγήσετε στο παιδί να καταλάβει πως χρησιμοποιείται το γιο-γιο τόσο με λόγο όσο και με πράξεις (π.χ. μπορείτε να πετάξετε εκεί τις λερωμένες πάνες).

Αρχικά μπορείτε να το αφήσετε να καθήσει ακόμη και με τα ρούχα του και αργότερα να το βάλετε όταν θα το αλλάξετε να κάτσει για λίγο χωρίς ρούχα. Ενθαρρύνετε το να κάθεται για λίγη ώρα κάθε μέρα -χωρίς αυτό να είναι ποτέ πιεστικό.

Είναι καλό να δημιουργήσετε μια ρουτίνα έτσι ώστε να το βάζετε πάντα κάποιες ειδικές συγκεκριμένες ώρες τη μέρα να κάθεται στο γιο-γιο όπως για παράδειγμα μετά το πρωινό ξύπνημα, πριν το μεσημεριανό και το βραδινό, και πριν το βραδινό ύπνο. Αυτές οι αλλαγές στη ρουτίνα του παιδιού θα πρέπει να γίνουν σταδιακά.

Κάθε παιδί έχει τις δικές του ιδιαιτερότητες, την δική του ατομικότητα που θα πρέπει να μελετηθούν ώστε η ρουτίνα που θα ακολουθείται να προσαρμοστεί στο παιδί και όχι το αντίθετο.

Σε σχέση με το αδελφάκι του, μπορείτε να ενισχύσετε την δική του αυτονομία και ανεξαρτησία, στοιχεία που επίσης είναι σημαντικά για ένα παιδί στην ηλικία των δύο ετών.

Τέλος, αν υπάρχουν άλλα άτομα που φροντίζουν το παιδί θα πρέπει κι εκείνα να ενημερωθούν ώστε να ακολουθούν τον δικό σας τρόπο εκμάθησης. Και βέβαια σε αυτή την διαδικασία πάντοτε κανείς αναμένει να υπάρχουν και μερικά «ατυχήματα» και αυτό που είναι πολύ σημαντικό να μην μαλώσετε και να μην τιμωρήσετε το παιδί γι’ αυτά.

Καλή επιτυχία!

Τις ερωτήσεις σας προς τη στήλη “Ρώτα τον Ειδικό“
μπορείτε να τις στέλνετε ΕΔΩ