Τα «Δέκα Βήματα» παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά το 1989, από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας και τη UNICEF, που στη συνέχεια καθιέρωσαν την πρωτοβουλία Νοσοκομεία Φιλικά προς τα Βρέφη (BFHI) που βασίζεται στην εφαρμογή των «Δέκα Βημάτων».
Η Παγκόσμια Εβδομάδα Θηλασμού αυτή τη χρονιά γιορτάζει και την εικοστή επέτειο της «Διακήρυξης Innocenti» του 1990 για την προστασία, την προώθηση και την υποστήριξη του Μητρικού Θηλασμού.
Μέσα στα 20 αυτά χρόνια, πάνω από 20.000 μαιευτικές μονάδες σε περισσότερες από 152 χώρες διαθέτουν νοσοκομεία φιλικά προς τα βρέφη (ποσοστό 28% παγκοσμίως) και εφαρμόζουν πλήρως τα «Δέκα Βήματα».
Κάθε χρόνο πεθαίνουν 8,1 εκατομμύρια παιδιά κάτω των 5 ετών κυρίως από αιτίες που μπορούν να προληφθούν. Ο σωστός μητρικός θηλασμός κατά τα δύο πρώτα χρόνια της ζωής μπορεί να έχει την πιο ευεργετική επίδραση στην επιβίωση των παιδιών από κάθε άλλη προληπτική παρέμβαση. Έχει τη δυνατότητα να προλάβει 12%-15% όλων των θανάτων παιδιών κάτω των 5 ετών στον κόσμο, η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων συμβαίνει στις φτωχότερες χώρες. Η έγκαιρη έναρξη του μητρικού θηλασμού (κατά την πρώτη ώρα) μπορεί να μειώσει τη θνησιμότητα νεογνών περίπου κατά 20%.
Τα ποσοστά αποκλειστικού μητρικού θηλασμού παγκοσμίως εξακολουθούν να είναι περίπου 37% ενώ αυτά της έγκαιρης έναρξής του είναι μόνο 39%. Όμως, αρκετές χώρες, συμπεριλαμβανόμενων μερικών από τις λιγότερο αναπτυγμένες του κόσμου, έχουν αρχίσει να αναγνωρίζουν την αξία του μητρικού θηλασμού και κάνουν σημαντικά βήματα για την προώθησή του. Οι επιτυχίες αυτές δείχνουν πως όταν οι χώρες κάνουν συντονισμένες προσπάθειες να υποστηρίξουν το μητρικό θηλασμό σε κοινοτικό και εθνικό επίπεδο, στις υπηρεσίες υγείας και στα σπίτια, η πρόοδος είναι δυνατή ακόμα και κάτω από αντίξοες συνθήκες.
Παρόλο που η απόφαση για το μητρικό θηλασμό λαμβάνεται από τις οικογένειες, οι υπηρεσίες υγείας μπορούν και πρέπει να παίξουν ένα ζωτικό ρόλο στην προώθησή του. Οι επαγγελματίες υγείας ιδιαίτερα, έχουν την ευκαιρία και την ευθύνη, να προσφέρουν στις οικογένειες τις απαραίτητες πληροφορίες ώστε να κάνουν τις σωστές επιλογές υγείας για τις μητέρες και τα παιδιά τους. Αυτό είναι πολύ σημαντικό για τις νέες μητέρες ώστε να πάρουν την απόφαση σχετικά με το αν, πότε και για πόσο να θηλάσουν.
Η φετινή Εβδομάδα Μητρικού Θηλασμού έχει ως θέμα την προώθηση των 10 βημάτων που πρέπει να ακολουθούνται από τα νοσοκομεία και τα μαιευτήρια για να θεωρούνται Φιλικά προς τα Μωρά:
1. Γραπτή πολιτική για το θηλασμό
2. Εκπαίδευση του προσωπικού υγείας
3. Ενημέρωση των εγκύων
4. Ξεκίνημα του θηλασμού μισή ώρα μετά τη γέννηση
5. Επίδειξη θηλασμού στις μητέρες
6. Καμιά άλλη τροφή εκτός από μητρικό γάλα
7. Παραμονή της μητέρας μαζί με το μωρό όλο το 24ωρο
8. Ενθάρρυνση του θηλασμού όταν το μωρό το αποζητά
9. Όχι πιπίλες
10. Υποστήριξη της μητέρας και στο σπίτι.
Σήμερα, μόνο λίγο παραπάνω από το ένα τέταρτο των υπηρεσιών υγείας παγκοσμίως έχουν πιστοποιηθεί ως «Φιλικές προς τα Μωρά», εναρμονιζόμενες και με τα 10 συνιστώμενα βήματα για την προώθηση του μητρικού θηλασμού. Η φετινή Εβδομάδα Μητρικού Θηλασμού θέλει να περάσει το μήνυμα να γίνουν τα 10 αυτά βήματα πάγια πρακτική για κάθε υπηρεσία υγείας και να ενσωματωθούν καλύτερα οι παρεμβάσεις βρεφικής διατροφής σε όλα τα εθνικά συστήματα υγείας.
Δεν λείπουν οι εκθέσεις αναφορικά με την έλλειψη αφοσίωσης, τις επιδεινούμενες νοσοκομειακές πρακτικές και την ανεπαρκή εκπαίδευση του νοσηλευτικού προσωπικού όταν πρόκειται να καθοδηγήσουν τις μητέρες προς τη γαλουχία, παρά το γεγονός ότι οι αποδείξεις για τα οφέλη που απορρέουν από τα «Δέκα Βήματα» αυξάνονται. Έτσι, διαπιστώνει κανείς ότι είναι ώρα να αναζωογονηθεί η προώθηση της εφαρμογής των «Δέκα Βημάτων» και να κατευθύνουμε τις ενέργειές μας προς το φιλικό για τα μωρά τρόπο.
Είναι γεγονός αναντίρρητο ότι όσο πιο συχνά και πιο πιστά εφαρμόζονται τα «Δέκα Βήματα», τόσο μεγαλύτερες είναι και οι πιθανότητες οι μητέρες να επιτύχουν τον πολυπόθητο στόχο του σωστού μητρικού θηλασμού. Καθίσταται συνεπώς επιτακτική η ανάγκη κάθε υπηρεσία μητρότητας, κάθε νοσοκομείο, κλινική ή κοινότητα να επιδιώκει την εφαρμογή των «Δέκα Βημάτων».
Έστω και αν η επίτευξή τους συνολικά και ταυτόχρονα είναι δύσκολη, το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό ιδιαίτερα, θα οδηγηθεί αναπόφευκτα στο συμπέρασμα ότι το ένα βήμα οδηγεί διαδοχικά και αναπόφευκτα στο επόμενο.
H UNICEF, σε στενή συνεργασία με την Π.Ο.Υ. εξέδωσε οδηγίες για τη δημιουργία Νοσοκομείων φιλικών προς τα βρέφη. Τα κράτη-μέλη της Π.Ο.Υ. συστήνεται να χρησιμοποιήσουν αυτό το πακέτο οδηγιών για να σχεδιάσουν την πολιτική για την καλύτερη διατροφή των παιδιών. Οι οδηγίες απευθύνονται στους υπεύθυνους της δημόσιας υγείας, στις διοικήσεις των νοσοκομείων και των τμημάτων που έχουν στη φροντίδα τους νεογνά και στους υπεύθυνους για το μητρικό θηλασμό των νοσοκομείων.
Οι αρχικές οδηγίες για την πρωτοβουλία για τα φιλικά για τα βρέφη νοσοκομεία αναπτύχτηκαν μετά την διακήρυξη του Innocenti το 1992 και αναθεωρήθηκαν το 2006. Ακόμα και ένα φιλικό για τα βρέφη νοσοκομείο σε μια χώρα μπορεί να αυξήσει τη συχνότητα έναρξης και τη διάρκεια του μητρικού θηλασμού, με αποτέλεσμα την καλύτερη ποιότητα ζωής των παιδιών τόσο άμεσα όσο και αργότερα.
Ας ενωθούμε λοιπόν όλοι και ας προωθήσουμε με την ευκαιρία αυτή το μήνυμα της Εβδομάδας Μητρικού Θηλασμού και ας δώσουμε σε όσο το δυνατόν περισσότερα μωρά την καλύτερη δυνατή αρχή για τη ζωή, που έχουν ανάγκη ώστε να μεγαλώσουν και να αναπτύξουν το μέγιστο των δυνατοτήτων τους.
Συντακτική ομάδα mitrikosthilasmos.com
