Σε όποια ηλικία και αν είναι το παιδί μας και σε όποιο φύλο και αν ανήκει θα ήταν πολύ χρήσιμο να έχουμε όλοι οι γονείς συνεχώς στο μυαλό μας λέξεις και φράσεις που είναι καλό να αποφεύγουμε τη χρήση τους γιατί το άκουσμά τους πληγώνει. Η επανάληψή τους αφήνει ανεξίτηλα σημάδια στην παιδική ή τη νεανική ψυχή.
Της Έρης Μπασιούκα
Καμιά φορά άθελά μας… πληγώνουμε τα παιδιά μας
Όλοι ξέρουμε ότι η γλώσσα κόκκαλα δεν έχει και κόκκαλα σπάει. Στην περίπτωση των παιδιών που είναι από τη φύση τους πιο ευαίσθητα και με λιγότερες άμυνες, η φράση αυτή αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα. Καμιά φορά όμως μέσα στην καθημερινότητα τείνουμε να την ξεχνάμε και άθελά μας να πληγώνουμε τα παιδιά μας.
- «Οι άντρες δεν κλαίνε»
Είναι πιθανό το μικρό αυτό αγόρι μεγαλώνοντας να μάθει να κρύβει και να εσωτερικεύει τα συναισθήματά του. Ανατρέφοντας το παιδί με αυτό το στερεότυπο αργότερα θα αντιμετωπίσει δυσκολίες στην προσωπική του ζωή. - «Πρόσεξε μην μείνεις έγκυος!»
Το κορίτσι που μεγαλώνει ακούγοντας αυτά τα λόγια αναπτύσσει ένα φόβο απέναντι στα αγόρια και στη σεξουαλική ζωή. Σαφώς είναι πολύ σημαντικό να αποφευχθεί μια εγκυμοσύνη αλλά αυτό μπορεί να γίνει συμβουλεύοντας το παιδί για τα μέτρα προφύλαξης και όχι εκφοβίζοντάς το και ενοχοποιώντας το. - «Μην εμπιστεύεσαι ούτε τον ίσκιο σου!»
Όταν ένα παιδί μεγαλώνει με τέτοια ακούσματα μαθαίνει να μην εμπιστεύεται κανέναν, ούτε τον ίδιο του τον εαυτό. Επομένως γίνεται φοβισμένο και άβουλο άτομο, εύκολη λεία για εκμετάλλευση από τους επιτήδειους. - «Δεν θα καταφέρεις ποτέ να γίνεις άνθρωπος εσύ;»
Μπορεί να φαίνεται σαν ρητορική ερώτηση όμως το παιδί προσδιορίζει την αξία του μέσα από τη στάση των γονέων του. Αν ο γονιός πιστεύει ότι το παιδί του είναι άχρηστο, εκείνο θα φροντίσει ασυνείδητα να επαληθεύσει την πεποίθηση των γονιών του. - «Μη μας διακόπτεις συνεχώς. Μιλάμε για σοβαρά πράγματα δεν προλαβαίνουμε να ασχοληθούμε με τις δικές σου χαζομάρες.»
Μπορεί το παιδί σας να μην γνωρίζει τους τρόπους καλής συμπεριφοράς, αλλά είναι στο χέρι σας να το εκπαιδεύσετε. Πιο σημαντικό όμως από αυτό είναι το γεγονός ότι ενώ το παιδί προσπαθεί να επικοινωνήσει με το γονιό του, ο τελευταίος κόβει τις γέφυρες επικοινωνίας. Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι σύνηθες κάποια χρόνια αργότερα ο γονιός να κατηγορεί τον/την έφηβο ότι δεν του μιλά ή ότι δεν τον εμπιστεύεται. - «Δεν έπρεπε να το κάνεις έτσι! Αφού δεν ξέρεις γιατί δε με ρωτάς; Αν δεν σε βοηθήσω εγώ ποιος νομίζεις ότι θα σε βοηθήσει;»
Ο γονιός που χρησιμοποιεί συχνά παρόμοιες εκφράσεις στην καθημερινότητά του εργάζεται προς την αποθάρρυνση του παιδιού του. Ένα αποθαρρυμένο παιδί μεγαλώνοντας γίνεται ένας άβουλος έφηβος, ένας απαθής ενήλικας και ανενεργός πολίτης. - «Έτσι όπως κάνεις δεν σε αγαπάω πλέον.»Με φράσεις παρόμοιες με αυτή ο γονιός αντιδρά όπως ένα πεισμωμένο τρίχρονο παιδάκι. Αντί με τη συμπεριφορά του να λειτουργήσει ως μέντορας για το παιδί του, ασκεί στο παιδί του ψυχολογική βία που συχνά έχει πιο τραυματικές επιπτώσεις από τη σωματική βία.
- «Θα σε χτυπήσω αν συνεχίσεις να μου μιλάς άσχημα! Τι άλλο μου μένει να κάνω αφού δεν με ακούς καθόλου;»
Ο σεβασμός όπως και οι άλλες αξίες κερδίζονται. Όταν ο γονιός απειλεί απροκάλυπτα το παιδί του το εκπαιδεύει στη βία. Συχνά ο γονιός επαναλαμβάνει το μοτίβο της συμπεριφοράς του δικού του γονέα και αν ο σύγχρονος γονέας δεν εκπαιδευτεί μοιάζει ο φαύλος κύκλος να μένει αέναος.
Φυσικά υπάρχουν άπειρες φράσεις ή λέξεις που μπορεί να πληγώσουν, να προσβάλλουν, να μειώσουν ή να φέρουν σε δύσκολη θέση το παιδί. Ας έχουμε όλοι στο νου μας ότι ίσως πιο σημαντικό από τα υλικά αγαθά είναι να του αφήσουμε μια άυλη κληρονομιά που θα κουβαλά πάντα στην ψυχή του γεμάτη αγάπη, νοιάξιμο και θετικές φράσεις και λέξεις!
Διαβάστε επίσης:
Σωματική Ψυχοθεραπεύτρια, Συντονίστρια Σχολών Γονέων
Επιστημονικός συνεργάτης του mitrikosthilasmos.com | Βιογραφικό