Απαντά η Έλενα Τερζίογλου
Κλινική Ψυχολόγος

Καλησπέρα σας,

εδώ και καιρό με απασχολεί ένα θέμα για το οποίο είχα φευγαλέα διαβάσει, αν θυμάμαι καλά σε κάποια απάντηση ειδικού μέσα από το “Μητρικό Θηλασμό”. Θα ήθελα μια συγκεκριμένη απάντηση, από εσάς.

Η κόρη μου είναι σήμερα 19 μηνών και από τότε που γεννήθηκε απολαμβάνει αποκλειστικά τη φροντίδα του μπαμπά της την ώρα του μπάνιου. Ήταν μια ωραία ιδέα που μας είχε αρχικά προτείνει η μαία μας, ως μια ευκαιρία για να έχει και ο μπαμπάς τη δική του “ώρα” μαζί της στα πλαίσια της φροντίδας της.

Ειδικά με εμένα πανταχού παρούσα (δεν εργάζομαι πλέον, προκειμένου να τη μεγαλώσω εγώ η ίδια, και τη θηλάζω ακόμη), θεωρούσα πως ήταν ένας καλός τρόπος να ισοσταθμίζεται κατά κάποιο τρόπο η φροντίδα και από τους δύο γονείς.

Από τους πρώτους μήνες μπαμπάς και κόρη κάνουν μαζί μπάνιο (ντουζ, όχι με γεμάτη τη μπανιέρα), αρχικά κρατώντας τη στα χέρια του, από τον 3ο μήνα περίπου βάζοντάς τη σε ένα ειδικό καθισματάκι και από το καιρό που περπάτησε με άνεση αφήνοντάς τη ελεύθερη μέσα σε μια πολύ ευρύχωρη ντουζιέρα που έχουμε (με ειδικό αντιολισθητικό πλακάκι).

Σήμερα είναι σε θέση να κάνει πολλά πράγματα μόνη της, την ώρα του μπάνιου, προτιμάει να πλατσουρίζει στη δική της μπανιερίτσα την οποία έχουμε μέσα στη ντουζιέρα, καθώς ο μπαμπάς της κάνει και εκείνος το ντουζ του μαζί της.

Ορισμένες φορές για οικονομία χρόνου, αλλά και γιατί μας φαίνεται αρκετά διασκεδαστικό μπαίνω και εγώ μαζί τους και έτσι κάνουμε και οι τρεις μαζί το μπάνιο μας (είναι όντως πολύ μεγάλη η ντουζιέρα μας, τη σχεδιάσαμε έτσι και για αυτό το λόγο).

Για εμάς η διαδικασία φαίνεται απόλυτα φυσιολογική και δεν είχαμε σκεφτεί κάποια στιγμή να τη διακόψουμε για κανένα λόγο.

Δεν θυμάμαι ακριβώς τί ήταν αυτό που είχα διαβάσει τότε, αλλά με απασχόλησε σε σχέση με τη σχέση πατέρα/κόρης και τη δική της φυσιολογική ανάπτυξη στο κομμάτι της σεξουαλικότητας, καθώς και με τη περιβολή του πατέρα γυμνού στη δική της θέα.

Προσωπικά δε βρίσκω τίποτα το μη φυσιολογικό στη ρουτίνα που σας προανέφερα, θεωρώ το ότι οι γονείς δεν επιτρέπεται να περιφέρονται γυμνοί ενώπιόν των παιδιών τους ένα μεγάλο και παράλογο taboo, αλλά θα εκτιμούσα και μια δική σας γνώμη πάνω στο θέμα.

Σας ευχαριστώ.
Ελίνα Ζ., Γλυφάδα

Αδιαμφισβήτητα οι εκδηλώσεις στοργής και τρυφερότητας είναι κρίσιμες για την ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού.

Επίσης, εδώ και αρκετές δεκαετίας πολλοί ερευνητές έχουν μελετήσει την σημαντικότητα του ρόλου του πατέρα στην εξέλιξη του παιδιού, όπως φαίνεται και από έρευνες σχετικά με την πρώιμη πατρική αποστέρηση (Stolz, 1954), και σε σχέση με την εκδήλωση ψυχοπαθολογίας (Abelin, 1975· Cath, 1986· Trunnel, 1968).

Είναι πολύ σημαντικό ότι προσπαθείτε να συμπεριλαμβάνετε και τον πατέρα στο μεγάλωμα του παιδιού. Εντούτοις, αναρωτιέμαι τι ήταν αυτό που σας έκανε να επιλέξετε την συγκεκριμένη δραστηριότητα -δηλαδή το μπάνιο- και όχι κάποια άλλη για να διευκολύνετε το bonding μεταξύ της κορούλας σας και του μπαμπά της.

Όλοι ξέρουμε ότι όταν τα παιδιά αρχίσουν να μιλάνε κάνουν ερωτήσεις για διάφορα πράγματα. Επίσης, ειδικά μετά την ανάπτυξη της συμβολικής σκέψης που συμβαίνει φυσιολογικά γύρω στα δύο έτη, αρχίζει να αναπτύσσεται έντονη φαντασιωσική δραστηριότητα.

Ένα από τα βασικά ζητήματα που τα απασχολεί είναι το ποιες είναι οι διαφορές μεταξύ αγοριών και κοριτσιών, πως γίνονται τα παιδιά κ.λπ. Λόγω της βιολογικής και ψυχολογικής ανωριμότητας τους συνήθως έχουν τις δικές τους θεωρίες γύρω από αυτά τα θέματα.

Σε αυτές τις περιπτώσεις οι γονείς θα πρέπει να είναι ειλικρινείς, έχοντας ουδέτερη στάση και χωρίς να την χρωματίζουν με λογοκρισία ή απαγόρευση, προσαρμόζοντας βέβαια πάντοτε τις απαντήσεις τους στην ηλικία του παιδιού.

Το θέμα της ανεπαρκούς ενημέρωσης μπορεί να οδηγήσει σε σύγχυση ή σε υπερβολικό ενδιαφέρον γύρω από θέματα που αφορούν στη σεξουαλικότητα και έτσι να έχει αρνητική επίδραση.

Σίγουρα τα παιδιά που ενθαρρύνονται να μάθουν πράγματα για τον κόσμο γύρω τους είναι σε πλεονεκτική θέση. Από την άλλη, η υπερβολική πληροφόρηση πάλι μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η σεξουαλικότητα υπάρχει από την πρώτη στιγμή που γεννιέται ένα παιδί. Σε αυτό το πλαίσιο, η θέα ενός γυμνού σώματος από κάποια ηλικία και μετά είναι «υπερβολική πληροφόρηση» και βιώνεται σαν εισβολή γιατί το παιδί έρχεται αντιμέτωπο με κάτι που δεν μπορεί να ελέγξει, κάτι που έρχεται με την μορφή του πραγματικού κι έτσι διακόπτει τις φαντασιώσεις και παρεμβαίνει σε αυτά που νομίζει ότι ξέρει.

Βιβλιογραφία:
Abelin, E. (1975). Some further observations and comments on the earliest role of the father. International Journal of Psychoanalysis, 56, 293-302.
Cath, S. (1986). Fathering from Infancy to Old Age: A Selective Overview of Recent Psychoanalytic Contributions. Psychoanalytic Review, 73, 65-75.
Stolz, L. M. (1954). Father Relations of War Born Children. Stanford University Press.
Trunnel, T. (1968). The absent father’s children’s emotional disturbances. Archives of General Psychiatry, 19, 180-190.