Αν και στην ελληνική επικράτεια ισχύει ακόμα η αντίληψη “μια καισαρική, πάντα καισαρική”, αυτό δεν αντικατοπτρίζει τα μοντέρνα δεδομένα στη μαιευτική πρακτική.

Είναι γνωστό ότι σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η πρακτική της δοκιμασίας ΤΜΚ εφαρμόζεται με επιτυχία, χωρίς να κινδυνεύει η ζωή της μητέρας ή του παιδιού της.

Αυτό βέβαια απαιτεί δύο βασικές προϋποθέσεις:

• ο μαιευτήρας να έχει εμπειρία στην πρακτική του ΤΚΜ, ώστε να μπορεί να χειριστεί σωστά την κάθε περίπτωση. Για τις γυναίκες που επιθυμούν ένα τέτοιο τοκετό, είναι σημαντικό ο γιατρός να τους δώσει την καλύτερη ευκαιρία να δοκιμάσουν με αξιώσεις να γεννήσουν φυσιολογικά, χωρίς να παρέμβει υπερβολικά νωρίς ή αργά.
• να υπάρχει η δυνατότητα άμεσης καισαρικής τομής, αν και όποτε αυτό χρειαστεί.

Τι πιθανότητα έχει μια γυναίκα να γεννήσει φυσιολογικά μετά από καισαρική τομή;
Σε χώρες που εφαρμόζουν την πρακτική του ΤΜΚ, η πιθανότητα κυμαίνεται γύρω στο 70% (δηλαδή 7 στις 10 γυναίκες θα γεννήσουν φυσιολογικά). Σε αυτές τις χώρες υπάρχει βέβαια η τεχνογνωσία που υποστηρίζει το φυσιολογικό τοκετό, όπως καλή γνώση και ερμηνεία των αλλοιώσεων παλμών του εμβρύου και γνώση διεκπεραίωσης του κολπικού τοκετού με τη χρήση “βεντούζας”.

Στη χώρα μας, όπου η πιθανότητα μιας γυναίκας για καισαρική τομή είναι αρκετά υψηλή (περίπου 50%), είναι αφελές να δεχόμαστε το ποσοστό 70% για το ΤΜΚ. Παρόλα αυτά, η παρουσία ενός γιατρού και μιας μαίας που διαθέτουν την απαραίτητη εμπειρία στον ΤΜΚ εξασφαλίζει τις καλύτερες πιθανότητες για τη γυναίκα που επιθυμεί να γεννήσει με αυτόν τον τρόπο.

Πότε μπορεί μια γυναίκα να δοκιμάσει τοκετό μετά από καισαρική;
Μας ενδιαφέρει αν ο λόγος που έκανε η γυναίκα την καισαρική στην προηγούμενη εγκυμοσύνη επιμένει και στην τωρινή. Για παράδειγμα, αν η καισαρική είχε γίνει επειδή η λεκάνη της μητέρας είναι πολύ στενή (απόλυτη δυσαναλογία), είναι αναμενόμενο ότι αυτό ισχύει και στην τωρινή εγκυμοσύνη, άρα έχει λίγο νόημα να ξαναπροσπαθήσει φυσιολογικά.

Παρόλα αυτά, η περίπτωση της πολύ στενής λεκάνης της γυναίκας είναι σπάνια και αυτό που συμβαίνει συνήθως είναι ότι η θέση του κεφαλιού του μωρού δεν βρήκε την καλύτερη θέση μέσα στη λεκάνη την προηγούμενη φορά (σχετική δυσαναλογία).

Αν ήταν πράγματι αυτός ο λόγος, είναι πιθανόν το μωρό αυτή τη φορά να τοποθετηθεί στη λεκάνη καλύτερα και ο τοκετός να προχωρήσει ομαλότερα. Σε τέτοια περίπτωση, η γυναίκα μπορεί να δοκιμάσει ΤΜΚ με καλές πιθανότητες επιτυχίας.

Επίσης, αν η καισαρική είχε γίνει επειδή το μωρό ήταν ισχιακό (ερχόταν με τους γλουτούς), πολύ μεγάλο ή επειδή είχε κουραστεί στον τοκετό, είναι δυνατή η προσπάθεια για ΤΜΚ, εφόσον δε συντρέχουν παρόμοιες συνθήκες αυτή τη φορά.

Από τι εξαρτάται η πιθανότητα επιτυχίας του τοκετού μετά από καισαρική τομή;

• Το λόγο που χρειάστηκε καισαρική τομή την προηγούμενη φορά
• Αν έχει γεννήσει ποτέ φυσιολογικά στο παρελθόν
• Τι είδους γέννα ήταν η πιο πρόσφατη (φυσιολογικός τοκετός ή καισαρική)
• Το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί από την προηγούμενη γέννα (ιδανικά πάνω από διετία)
• Την εμπειρία του μαιευτήρα στον ΤΜΚ

Πού και πώς γίνεται ο τοκετός μετά από καισαρική τομή;
Επειδή χρειάζεται συνεχής και προσεκτικός έλεγχος της ακεραιότητας της ουλής της μήτρας (από την προηγούμενη καισαρική), είναι βασικό:

• ο ΤΜΚ να λαμβάνει χώρα στο μαιευτήριο (αυτό μπορεί να είναι δύσκολο για γυναίκες που μένουν μακριά από αυτό)
• οι παλμοί του εμβρύου να ελέγχονται συνεχώς με τη βοήθεια ειδικού γραφήματος

Κατά τα άλλα, ο ΤΜΚ δε διαφέρει από έναν “χαμηλού” κινδύνου τοκετό. Η επισκληρίδια αναισθησία δεν αντενδείκνυται.

Μπορεί μια γυναίκα με δύο ή περισσότερες καισαρικές τομές να δοκιμάσει ΤΜΚ;
Αν και έχουν πραγματοποιηθεί σποραδικά τοκετοί μετά από περισσότερες από μία καισαρικές, αυτή η πρακτική ενδεχομένως δεν είναι κατάλληλη για τα ελληνικά δεδομένα.

Η πιθανότητα να ανοίξει η ουλή μετά από μια καισαρική θεωρείται ότι είναι κάτω του 1% (ένα αποδεκτό νούμερο ασφάλειας). Παρόλα αυτά, όσο περισσότερες ουλές στη μήτρα, τόσο αυξάνει η πιθανότητα αυτή, σε όρια που να καθιστούν τον ΤΜΚ μια δυνητικά επικίνδυνη τακτική.

Επίσης, ας μην ξεχνάμε ότι αν χρειαστεί επείγουσα καισαρική τομή, αυτή ενδέχεται να είναι τεχνικά αρκετά δύσκολη μετά από πολλές προηγούμενες καισαρικές και να θέτει σε κάποιο κίνδυνο τη σωματική ακεραιότητα της μητέρας.

Τέλος, το ιατρικό και νομικό κατεστημένο στη χώρα μας δεν έχει ακόμα καλά αποδεχτεί τον τοκετό μετά από μια καισαρική τομή ως μια επιστημονικά καθιερωμένη εναλλακτική πρακτική. Συνεπώς, ο γιατρός που θα επιχειρούσε τοκετό μετά από πολλές καισαρικές θα ήταν εκτεθειμένος απέναντι στον νόμο και την ιατρική κοινότητα!