Απαντά η Μαρία-Κορίνα Στεφοπούλου
Λογοθεραπεύτρια MSc SLT

Κατ’ αρχήν ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας και το ενδιαφέρον σας.

Είμαι μαμά ενός αγοριού 25 μηνών, το οποίο γεννήθηκε και μένει (μαζί μας) μέχρι σήμερα στο εξωτερικό. Από τη μέρα που γεννήθηκε ακούει δύο γλώσσες : Ελληνικά και αγγλικά.

Οι ώρες που ακούει και επικοινωνεί στα αγγλικά είναι περίπου 10 ώρες την ημέρα, συμπεριλαμβανομένου κι ενός αγγλόφωνου βρεφικού σταθμού που πηγαίνει κάθε πρωί. Σ’ αυτές τις ώρες δεν έχει καμία επαφή με ελληνικά.

Ελληνικά ακούει από εμάς, τους γονείς του (είμαστε Έλληνες
και οι δύο) περίπου 5-6 ώρες την ημέρα, και πολλές έβαλα. Στις ώρες αυτές που είναι μαζί μας και του μιλάμε ελληνικά, ακούει αγγλικά μόνο στην τηλεόραση, κι αυτό αν τύχει να ανοίξει τηλεόραση! Συνήθως ακούει αποκλειστικά ελληνικά.

Σήμερα -25 μηνών- λέει περίπου 20 λέξεις όλο κι όλο! Καταλαβαίνει περισσότερες, το βλέπω. Αλλά με το ζόρι λέει το όνομά του. Από τις 20 λέξεις που λέει, οι 19 είναι αγγλικές!!
Συγκεκριμένα στα ελληνικά, λέει μόνο “μαμά”, “μπαμπά”, “γιαγιά”, “παππού” και τέλος.

Του μιλάμε συνέχεια, του διαβάζουμε ελληνικά παραμύθια κάθε βράδυ, τον ρωτούμε για οτιδήποτε, του περιγράφω ότι κάνω στα ελληνικά όσο είμαι μαζί του, συζητάμε με τον άντρα μου μπροστά του συνέχεια…. αλλά καμία πρόοδος. Πρόοδο βλέπω μόνο στα αγγλικά. Όλες οι καινούριες του λέξεις, είναι αγγλικές.

Μπορώ να κάνω κάτι πιο οργανωμένο για να τον βοηθήσω κατ’ αρχήν να μιλήσει και κατά δεύτερο να αναπτύξει το λεξιλόγιό του εξίσου και στα ελληνικά;;

Κατερίνα Λ., Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (UAE)

Αγαπητή Κατερίνα,

Έχετε ένα παιδάκι με δύο μητρικές γλώσσες! Και μάλιστα ένα αγοράκι… ας δούμε όμως ξεχωριστά τι σημαίνουν αυτά.

Το δίγλωσσο περιβάλλον του παιδιού το καθιστά να μαθαίνει δύο διαφορετικές μεταξύ τους γλώσσες ως μητρικές. Τις περισσότερες ώρες της ημέρας το παιδί ακούει αγγλικά και επικοινωνεί στα αγγλικά, όπως είναι πολύ φυσικό.

Οι ώρες που ακούει την ελληνική γλώσσα είναι μεν λιγότερες, ωστόσο είναι η γλώσσα με την οποία επικοινωνούν οι γονείς του μεταξύ τους αλλά και το ίδιο με αυτούς! Το παιδάκι σας προσπαθεί λοιπόν να οργανώσει στον εγκέφαλό του αυτές τις δύο γλώσσες: και οι δύο είναι πολύ σημαντικές για αυτό.

Για να το βοηθήσετε εσείς το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να του μιλάτε αποκλειστικά στα ελληνικά. Πρέπει να υπάρχει μία σταθερότητα στα πρόσωπα και στη γλώσσα που χρησιμοποιούν. Η μαμά και ο μπαμπάς θα του μιλάνε πάντα ελληνικά, όπως ήδη κάνουν, είτε στο χώρο του σπιτιού είτε οπουδήποτε αλλού. Η δασκάλα του σχολείου, οι συμμαθητές του, η γειτόνισσα κ.λπ. θα του μιλάνε πάντα αγγλικά, γιατί αυτή είναι η γλώσσα τους και αυτό περιμένει το παιδί από αυτούς. Έτσι το παιδί δε μπερδεύεται, ξέρει τί περιμένει να ακούσει από τον καθένα και οργανώνει πιο εύκολα τις δύο γλώσσες.

Το γεγονός ότι το παιδί ακόμη δεν έχει πιο οργανωμένο λόγο είναι φυσικό λόγω του δίγλωσσου περιβάλλοντος. Σύμφωνα με έρευνες τα παιδιά που μαθαίνουν ταυτόχρονα δύο γλώσσες παρουσιάζουν μία μικρή καθυστέρηση στη γλωσσική τους έκφραση.

Επιπλέον, το παιδάκι σας είναι αγοράκι: ίσως αν ήταν κοριτσάκι να μιλούσε περισσότερο. Τα κορίτσια εκ γενετής είναι πιο προικισμένα στο θέμα της γλώσσας (επειδή οι εγκεφαλικές περιοχές που σχετίζονται με τις λειτουργίες της γλώσσας είναι περισσότερο αναπτυγμένες). Και η συνεχής εξέλιξη κυρίως της αγγλικής γλώσσας πάλι είναι φυσικό, γιατί σε αυτήν εκτίθεται το παιδί περισσότερες ώρες την ημέρα.

Και κάτι ακόμη: μία φίλη μου γιατρός ζούσε στην Αγγλία όταν γέννησε το γιο της. Ο μπαμπάς Άγγλος και αυτή Ελληνίδα. Το παιδί το πρωί πήγαινε σχολείο, όπου όλοι μιλούσαν αγγλικά, στο σπίτι ο παππούς-η γιαγιά το απόγευμα μιλούσαν ελληνικά, η μαμά πάντα ελληνικά και ο μπαμπάς πάντα αγγλικά. Το παιδί άργησε να μιλήσει, όμως σήμερα μιλάει άψογα ελληνικά και όταν μιλάει στα αγγλικά το κάνει λες και δεν έφυγε από την Αγγλία ούτε λεπτό!

Ανακεφαλαιώνοντας: μιλάτε σταθερά στο παιδί σας ελληνικά, όπως ήδη κάνετε (με όλες τις δραστηριότητες που περιγράφετε). Προσπαθήστε να έρχεστε σε επαφή με άλλα άτομα που μιλούν ελληνικά, ακόμη καλύτερα και με άλλα παιδάκια-ελληνάκια στον ελεύθερο χρόνο σας.

Επιπλέον, “πιέστε” τον λίγο να μιλήσει π.χ. μην του τα δίνετε όλα στο χέρι, κάνετε και μία φορά ότι δεν καταλαβαίνετε τί θέλει, τί ζητάει… Σιγά-σιγά όλα θα πάρουν το δρόμο τους.

Για κάθε σας ανησυχία, εδώ είμαστε και πάλι! Αλλά δε νομίζω ότι θα χρειαστεί…