Επεξεργασμένα γάλατα για βρέφη προσπαθούν να «μιμηθούν» το μητρικό γάλα |
Επεξεργασμένα γάλατα για βρέφη στα οποία προστίθενται λιπαρά οξέα, σε μια προσπάθεια να «μιμηθούν» το μητρικό γάλα, δεν αυξάνει την δύναμη του εγκεφάλου των βρεφών περισσότερο από ένα γάλα για βρέφη που δεν έχει αυτά τα εξτρά λιπαρά οξέα, σύμφωνα με μια νέα ανασκόπηση πολυάριθμων ερευνών στην επιστημονική βιβλιογραφία.
Τα βρέφη που μεγαλώνουν με μητρικό γάλα έχουν πιθανότητα για μεγαλύτερα σκορ στους τομείς της νοητικής ανάπτυξης, της σκέψης και της ωρίμανσης του λόγου, σε σύγκριση με εκείνα που μεγαλώνουν με ξένο γάλα, είτε αυτό περιέχει πρόσθετα λιπαρά είτε όχι.
Η ιδέα ότι τα υψηλά επίπεδα ωφέλιμων λιπαρών οξέων στο μητρικό γάλα είναι η κύρια αιτία για αυτήν την διαφορά ώθησε τις εταιρίες βρεφικών γαλάτων να προσθέσουν στα προϊόντα τους εξτρά ποσότητες λιπαρών οξέων από διάφορες πηγές (φυτικές, ψάρι κλπ).
Αποδεικνύεται όμως ότι τα λιπαρά οξέα του μητρικού γάλατος είναι μοναδικά σε σύσταση, προσαρμοζόμενα για το συγκεκριμένο παιδί της συγκεκριμένης μητέρας, ότι τα τεχνητά λιπαρά δεν είναι κατά ανάγκην της ίδιας ποιότητας και ωφελιμότητας με αυτά του μητρικού γάλακτος, και, πολύ πιο σημαντικό, ότι η διαφορά στην νοητική λειτουργία των παιδιών δεν οφείλεται μόνο σε αυτά τα λιπαρά οξέα, αλλά σε πολλές άλλες διαφορές και πρόσθετες λειτουργίες του μητρικού γάλακτος έναντι του τεχνητού (πχ ένζυμα, ορμόνες, αυξητικοί παράγοντες, ζωντανά κύτταρα στο μητρικό γάλα).
Επεξεργασμένο γάλα για βρέφη με προσθήκη δύο λιπαρών οξέων, του DHA και του ΑΑ, κυκλοφορούν στις Ηνωμένες Πολιτείες από το 2002.
Δεν υπήρξε ποτέ ανεξάρτητη επιστημονική απόδειξη ότι προσθέτοντάς τα στην διατροφή των βρεφών θα αυξηθούν και οι νοητικές τους ικανότητες, παρά το γεγονός ότι γνωρίζουμε πως τα λιπαρά οξέα είναι σημαντικά για την ανάπτυξη του εγκεφάλου.
Παρόλα αυτά οι εταιρίες γαλάτων χρησιμοποιούν εδώ και καιρό την προσθήκη αυτή στο προϊόν τους για να ισχυρίζονται στις συσκευασίες των προϊόντων τους και στις διαφημίσεις τους ότι «αυξάνουν το IQ» ή ότι «περιέχουν δύο σημαντικά λιπαρά οξέα που υπάρχουν στο μητρικό γάλα» ή ότι «δίνουν ώθηση στην νοητική ανάπτυξη του παιδιού».
Η ανασκόπηση της βιβλιογραφίας δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Pediatrics και έγινε στο Πανεπιστήμιο του Γέιλ. Χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα από 12 μελέτες που συνέκριναν παιδιά που ταΐζονταν με ξένο γάλα χωρίς προσθήκη λιπαρών με παιδιά που ταΐζονταν με ξένο γάλα με προσθήκη λιπαρών.
Συνολικά 1800 βρέφη έλαβαν μέρος σε αυτές τις έρευνες, που διενεργήθηκαν μεταξύ 1998 και 2005. Στην ηλικία του ενός έτους, τα βρέφη πέρασαν από εξετάσεις για να εκτιμηθεί η κινητική τους δεξιότητα, η γλωσσική τους δεξιότητα και η νοητική τους ανάπτυξη.
Μόλις 2 από τις έρευνες που συμπεριελήφθησαν βρήκαν ότι τα βρέφη που έτρωγαν το «ενισχυμένο» ξένο γάλα είχαν καλύτερες επιδόσεις. Και οι δύο προέρχονταν από το ίδιο ερευνητικό κέντρο, με χρηματοδότηση από εταιρίες γαλάτων. Οι υπόλοιπες έρευνες δεν έδειξαν καμία διαφορά.
Συνολικά, οι ερευνητές του Γέιλ συμπέραναν ότι τα εξτρά λιπαρά δεν παρέχουν κανένα πλεονέκτημα σε σχέση με την εγκεφαλική λειτουργία.
Διεθνείς οργανισμοί υγείας, δημόσιας υγείας και ιατρικοί θεωρούν το μητρικό γάλα ως την φυσιολογική πηγή τροφής για τα βρέφη. Η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής συνιστά στις μητέρες να θηλάζουν αποκλειστικά για έξι μήνες, και έπειτα να συνεχίζουν τον θηλασμό για τουλάχιστον άλλους έξι μήνες ενόσω εισάγουν στερεές τροφές στην διατροφή του παιδιού.
Η ανασκόπηση αυτή στο Pediatrics έρχεται να επιβεβαιώσει ανασκόπηση της βιβλιογραφίας σε έρευνα του 2008 από τον ανεξάρτητο επιστημονικό οργανισμό Cochrane Database Systematic Reviews που κατέληξε ότι δεν υπάρχει κλινικό όφελος από την προσθήκη αυτών των λιπαρών στο ξένο γάλα για βρέφη.
Αλλά και άλλη ανάλυση του 2009 από την Γερμανία, δημοσιευμένη στο Journal of Pediatric Gastroenterology and Nutrition, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η προσθήκη λιπαρών οξέων στα βρεφικά γάλατα δεν έχει κανένα νόημα κλινικά και δεν προσφέρει στη νοημοσύνη των παιδιών.
Ο Διεθνής Κώδικας Εμπορίας Υποκατάστατων Μητρικού Γάλακτος και η επακόλουθη απόφαση της Παγκόσμιας Συνέλευσης Υγείας του ΟΗΕ το 2010 αναφέρουν ρητά ότι διατροφικοί ισχυρισμοί και αξιώσεις περί υγείας δεν πρέπει να επιτρέπονται για αυτά τα τρόφιμα (όπως αξιώσεις για το IQ, την όραση ή την προστασία από λοιμώξεις).
Η ύπαρξη αυτών των αξιώσεων και των ισχυρισμών στα προϊόντα αυτά συνιστά κατάφωρη παραβίαση του Διεθνούς Κώδικα και δεν έχει επιστημονικό έρεισμα.
Image: newhealthtip
Στέλιος Παπαβέντσης, Παιδίατρος, M.R.C.P.C.H., D.C.H., IBCLC
Τέως Επιστημονικός συνεργάτης του mitrikosthilasmos.com