Ο ύπνος του μωρού. Αυτό το μεγάλο θέμα!

της Παπαποστόλου Μαρίας

Ο ύπνος του μωρού είναι ένα μεγάλο θέμα που απασχολεί καθημερινά τους περισσότερους γονείς! Μπορεί να λέγονται διάφορα και να γράφονται ακόμη περισσότερα... όμως τα ερωτήματα, των γονιών παραμένουν αναπάντητα!

Παρά τις όσες απαντήσεις έχουν δοθεί κατά καιρούς από επιστήμονες, ειδικούς, γονείς, βιβλία, περιοδικά, site κλπ...τα ερωτήματα των νέων γονιών συνεχίζουν να παραμένουν αναπάντητα και να επαναλαμβάνονται!

Όσοι μάλιστα έχουμε γίνει γονείς, έχουμε βρεθεί αρκετές φορές είτε αντιμέτωποι με αυτό το θέμα είτε σε συζητήσεις επί συζητήσεων με θέμα τον "ύπνο του μωρού", ακόμη και με αγνώστους!

Θυμάμαι χαρακτηριστικά σε μια βόλτα στην παιδική χαρά που είδα μια μαμά να προχωράει με το αγοράκι της στον μάρσιπο και αντίστοιχα έναν μπαμπά με μια μπεμπούλα αγκαλιά. Στο σημείο που βρέθηκαν να προχωράνε δίπλα δίπλα ρωτάει η μαμά "Αχ, τί γλυκιά μπεμπούλα! Πόσο είναι;" "3,5" απαντά ο μπαμπάς με ένα πλατύ χαμόγελο και ξαναρωτά η μαμά "Είναι ήσυχη; Κοιμάται τη νύχτα;" "Α, ναί! Πάρα πολύ ήσυχη είναι και απ' όταν 40ησε κοιμάται όλο το βράδυ!", "Αχ... ρωτάω γιατί εμένα που είναι 5 ακόμη με παιδεύει... όλο κλαίει και δεν κοιμάται σχεδόν καθόλου..." και με ένα συγκρατημένο χαμόγελο τον αποχαιρέτησε...

Συχνές ερωτήσεις

Το θέμα του βρεφικού ύπνου το συναντάμε κι εδώ, στο mitrikosthilasmos.com, μέσα από τη στήλη "Ρώτα τον Ειδικό" και μάλιστα σε υψηλό ποσοστό! Πότε σε συνδυασμό με το θηλασμό και πότε ανεξάρτητα... δεχόμαστε ερωτήσεις για λεχουδάκια, μωρά ή μεγαλύτερα παιδιά... Ενώ δεν λείπει σαν θέμα συζήτησης και μέσα στην υποστηρικτική μας ομάδα εγκυμοσύνης, θηλασμού και μητρότητας, τις "Απανταχού Θηλάζουσες"...

Ερωτήματα όπως: Πόσο πρέπει να κοιμάται το μωρό μου; Πώς πρέπει να κοιμάται το μωρό; Πού πρέπει να κοιμάται το μωρό; Πότε θα κοιμηθεί μόνο του το μωρό; Να κοιμάται μαζί μου το μωρό; Ποια μέθοδο να ακολουθήσω; Είναι σωστό αυτό; Είναι λάθος το άλλο; ...

Πέρα όμως από κάθε επιστημονική ή μη εξήγηση ή απάντηση, καμιά φορά είναι αρκετό απλά το να βάλουμε κάτω τη λογική μας και να σκεφτούμε ανθρώπινα και με συναίσθημα "Τί είναι ο ύπνος;".

Τί είναι ο ύπνος;

Ο ύπνος είναι μια βιολογική ανάγκη. Μια ανάγκη και των μωρών και των ενηλίκων. Το ότι έρχονται όμως μια μέρα τα μωρά στη ζωή των ενηλίκων αυτό δεν σημαίνει αυτόματα πως οι ανάγκες μας θα συμβαδίσουν κιόλας! Χάσμα δεν είναι μόνο αυτό των γενεών! Είναι και αυτό των... αναγκών! Και αυτό συμβαίνει γιατί ο άνθρωπος τα πρώτα χρόνια της ζωής του έχει πολύ διαφορετικές ανάγκες από ότι μεγαλώνοντας και αυτό βέβαια αφορά και στον ύπνο του!

Ο ύπνος των μωρών και των ενηλίκων

Η σύμβουλος θηλασμού κ.Gabi Κανελλοπούλου έχει περιγράψει αναλυτικά τις διαφορές που έχει ο ύπνος των μωρών μας από τον δικό μας. Πιο συγκεκριμένα έχει πει: "Τα μωρά δεν είναι φτιαγμένα από την φύση να κοιμούνται πολλές ώρες συνεχόμενα. Ο ενήλικας περνάει από ελαφρύ ύπνο σε βαθύ και πάλι πίσω σε ελαφρύ ύπνο σε περίπου 90 λεπτά. Τα μωρά περνάνε τις ίδιες φάσεις ύπνου σε μόνο 50-60 λεπτά και έτσι έχουν μια περίοδο ελαφριού ύπνου περίπου κάθε μια ώρα ή και συχνότερα.

Το εντυπωσιακό είναι πως στην περίοδο του ελαφριού ύπνου τα μώρα είναι σε θέση να ελέγξουν εάν όλα είναι καλά, δηλαδή εάν πεινάνε, διψάνε, κρυώνουν ή απλά αν τους λείπει μια ζεστή αγκαλιά... Εάν τους λείπει κάτι ξυπνάνε! Είναι απολύτως φυσιολογικό και τα βοηθά στο να επιζήσουν. Όταν προσπαθούμε να κάνουμε το μωρό να κοιμάται πιο πολλές συνεχόμενες ώρες τότε απλά πάμε κόντρα στην φύση του!".

Επίσης να τονίσω τρία πράγματα:

1. Τα μωρά ξυπνάνε γιατί όντως έχουν κάποια ανάγκη και αυτό δεν σημαίνει αναγκαστικά ότι πεινάνε! Είναι τόσες πολλές οι αιτίες που μπορεί να ξυπνήσουν ένα μωρό οι οποίες μάλιστα σχετίζονται και με την ηλικία του. Συχνά τα μωρά ξυπνάνε όταν βγάζουν δοντάκια και πονάνε, όταν βλέπουν όνειρα, όταν επεξεργάζονται καινούριες εντυπώσεις και ερεθίσματα, όταν απλά θέλουν μια αγκαλιά ή να επιβεβαιώσουν πως είστε εκεί κοντά...
2. Είναι απολύτως φυσιολογικό να ξυπνάει ένα μωρό τη νύχτα ανεξάρτητα από το αν θηλάζει ή όχι! Βλέπω μητέρες να ταλαντεύονται στο θέμα του θηλασμού καθώς τον συσχετίζουν με τα προβλήματα ύπνου του μωρού τους και συχνά όλο αυτό φαίνεται να είναι απόρροια του περιβάλλοντός τους και των ψυχολογικών πιέσεων που δέχονται. Συχνά δλδ, ούτε το μωρό έχει "πρόβλημα" με τον ύπνο του, ούτε ο θηλασμός φταίει σε κάτι, έλα όμως που κάποιος είπε πως...
   
   Δεν είναι λίγες οι φορές που έχω προσπαθήσει να εξηγήσω σε νέες μανούλες πως ακόμη κι αν το μωρό τους πιει γάλα σκόνη (όπως λέει η θεία, η πεθερά, η κουμπάρα κ.ο.κ.) κανείς δεν τους υπογράφει ότι έτσι θα καταφέρει να κοιμηθεί συνεχόμενα όλη νύχτα όπως πολύ θα το ήθελαν! Τρανό παράδειγμα έχω τα ανίψια μου, που ενώ και τα δυο σταμάτησαν να θηλάζουν μετά τον 6ο μήνα, ξύπναγαν ανά περίπου 3ωρο μέχρι νήπια για να πιουν γάλα από το μπουκάλι!!
   
   Έτσι λοιπόν, υπάρχουν μωρά που είτε κάνουν μικτή διατροφή, είτε πίνουν αποκλειστικά τεχνητό γάλα και εντούτοις ξυπνάνε κάθε τρεις και λίγο μεσ' τη νύχτα (και πάλι όχι υποχρεωτικά για να φάνε! Άρα η λύση για συνεχόμενο ύπνο ενός μωρού που θηλάζει δεν βρίσκεται στο να χορηγήσετε τεχνητό γάλα! Μπορεί αυτό να είναι επιλογή (;) σας, όχι όμως για να καταφέρετε το μωρό σας να κοιμηθεί περισσότερο! (Όπως και να 'χει, ξανασκεφτείτε το πριν δώσετε γάλα σκόνη στο μωρό σας, ειδικά αν δεν συντρέχει ιατρικός λόγος...!!).
   
   Όπως έχει επισημάνει η παιδίατρος Μαρία-Αδαμαντία Μαλλιαρού, ο άνθρωπος ανήκει στα είδη της συνεχούς επιτήρησης των μωρών του σε αντίθεση με άλλα βιολογικά όντα, έτσι η φύση έχει κάνει το γάλα του ανθρώπου να είναι ευκολόπεπτο ώστε να πεινάει συχνά το μωρό και η μητέρα του να το έχει συνέχεια κοντά της, στην φυσική και αυτονόητη θέση του που δεν είναι η κούνια του, αλλά η αγκαλιά της, εκεί, στο στήθος της! Ας μην ξεχνάμε πως για τον πρώτο χρόνο ζωής, η πιο σημαντική τροφή για ένα βρέφος είναι το μητρικό γάλα.
3. Αναρωτηθείτε: Ενώ δεν μας αρέσει να κοιμόμαστε μόνοι μας... από τα παιδιά μας συχνά έχουμε αυτή την "απαίτηση"! Γιατί;
   Συχνά οι γονείς διχάζονται αν πρέπει να εφαρμόσουν κάποια "μέθοδο εκπαίδευσης" του μωρού στον ύπνο και δη τον μοναχικό... (τί άχαρος όρος αλήθεια;) Αν απολαμβάνετε τον ύπνο σας στην αγκαλιά του συντρόφου σας, μη φοβάστε να κοιμίσετε και τα παιδιά σας στο ίδιο δωμάτιο με εσάς ή ακόμη και στο κρεββάτι σας (λαβαίνοντας βέβαια τα κατάλληλα μέτρα), αν βλέπετε πως αυτό έχουν ανάγκη για έναν ήρεμο ύπνο! Δεν θα μείνουν εκεί για πάντα! Αργά ή γρήγορα έρχεται η ώρα της ανεξαρτησίας τους... Αν ο κοινός ύπνος δεν είναι πρόβλημα για τη δική σας οικογένεια, ακολουθήστε τον χωρίς ενδοιασμούς, μάλιστα επιστημονικές μελέτες αποδεικνύουν ότι κάνει καλό σε όλους!  

Πόσο πρέπει να κοιμάται ένα μωρό;

Οι γονείς και ιδιαίτερα οι μητέρες συχνά αναρωτιούνται πόσο πρέπει να κοιμάται ένα μωρό, ανάλογα με την ηλικία του... Μια συνοπτική απάντηση μας δίνει ο παρακάνω πίνακας σύμφωνα με τον οποίο,  τα νεογνά χρειάζονται περίπου 16 ώρες το 24ωρο ενώ ο ύπνος τους συνήθως διαρκεί 2-3 ώρες/φορά, μέχρι την ηλικία των 6 μηνών χρειάζονται 14-16 ώρες ύπνου το 24ωρο, μέχρι να χρονίσουν χρειάζονται 13-14 ενώ μετά το πρώτο έτος χρειάζονται 12-14 ώρες ύπνου το 24ωρο!

Πόσο πρέπει να κοιμάται ένα μωρό ανάλογα με την ηλικία του για να έχει σωστή ανάπτυξη;
νεογνά	16 ώρες/24ωρο , 2-3 ώρες/φορά
<6 μηνών	14-16 ώρες ύπνου/24ωρο
6-12 μηνών	13-14 ώρες ύπνου/24ωρο
>12 μηνών	12-14 ώρες ύπνου/24ωρο

Πηγή: Αναστασία Β. Καραθανάση, Παιδίατρος, IBCLC, http://pediatrikionline.blogspot.gr

Αυτά βέβαια είναι ενδεικτικά καθώς κάθε μωρό είναι ξεχωριστό, έχει τις δικές του ανάγκες και τις δικές του ιδιαιτερότητες. Αν λοιπόν το μωράκι σας κοιμάται λιγότερο από ότι αναφέρει ο πίνακας μην το πιέσετε να κοιμηθεί παραπάνω με το ζόρι και αντίστοιχα, αν είναι "υπναράδικο" μην το ξυπνάτε! (Αν παρ' όλα αυτά υπάρχει κάτι σχετικά με τον ύπνο του μωρού σας που σας ανησυχεί, συμβουλευτείτε τον παιδίατρό σας ή κάποιον ειδικό) και πριν προλάβετε να γκρινιάξετε περισσότερο για τις συνήθειες ύπνου που έχει το μωράκι σας... δεν ρωτάτε τη μητέρα σας πώς συμπεριφερόσασταν εσείς όταν ήσασταν μωράκι ;-)

Κλείνοντας ένα πράγμα έχω να σας πω: "Σεβόμαστε τις ανάγκες των μωρών και των μικρών παιδιών μας και όσο δύσκολο και να μας είναι κάποιες φορές, συμβιβαζόμαστε με αυτές!", όταν αύριο μεθαύριο μεγαλώσουν κάτι τέτοια "προβλήματα"... θα είναι μόνο γλυκές αναμνήσεις!

Δημοσίευση: 16/04/2013
Τελευταία ενημέρωση:29/04/2013

Σχετικά άρθρα:

• Βρεφικός ύπνος, Co-sleeping, Co-bedding
• Γιατί ξυπνούν τα μωρά τη νύχτα;
• Οι καταστάσεις εγρήγορσης ενός βρέφους
• 10 Αλήθειες για πιο ήσυχους γονείς και πιο ήρεμο ύπνο
• "Εκπαίδευση" των βρεφών στον ύπνο
• Ελεγχόμενο κλάμα: είναι ασφαλές;
• Μοιραστείτε το κρεβάτι σας με τα παιδιά! Κάνει καλό!
• O κοινός ύπνος με το μωρό ή αλλιώς... co-sleeping
• Μωρά και ασφαλές co-sleeping
• Κατευθυντήριες γραμμές για κοινό ύπνο βρεφών με γονείς
• Ύπνε που παίρνεις τα παιδιά... ξέχασες το δικό μου!